ఫోన్ ట్యాపింగ్ అంటే ఏమిటి? ఆర్టికల్ 21 ఏం చెబుతుంది...? పూర్తి సమాచారం?

ఫోన్ ట్యాపింగ్ అంటే ఏమిటి? ఆర్టికల్ 21 ఏం చెబుతుంది...? పూర్తి సమాచారం?

దేశవ్యాప్తంగా పలు సందర్భాల్లో రాజకీయ ప్రకంపనలు సృష్టించిన ఫోన్ ట్యాపింగ్ వ్యవహారం గురించి తెలుసుకుందాం..

ఫోన్ ట్యాపింగ్ అంటే ఏమిటి?

ఫోన్ ట్యాపింగ్‌ను వైర్ ట్యాపింగ్ లేదా లైన్ బగ్గింగ్ అని కూడా అంటారు. అనుమతి లేకుండా మరొకరి సంభాషణ వినడం లేదా మెసేజ్ లు చదివితే, దానిని ఫోన్ ట్యాపింగ్ అంటారు. ఉదాహరణకు, మీరు ఎవరితోనైనా ఫోన్‌లో మాట్లాడుతుంటే అలాగే సంభాషణలో పాల్గొన్న వ్యక్తి కాకుండా మరొకరు మీ ఇద్దరి సంభాషణను రికార్డ్ చేస్తే లేదా మెసేజ్ లు చదివినట్లయితే, దానిని వైర్ ట్యాపింగ్ అంటారు. 

ఫోన్ ట్యాపింగ్ చట్ట విరుద్ధమా..?

 మన దేశంలో ఫోన్ ట్యాపింగ్ చట్టవిరుద్ధం. ప్రభుత్వం ఇలా చేయడం చట్ట విరుద్ధమా కాదా అనేది పెద్ద ప్రశ్న. ప్రభుత్వం కూడా మీ ఫోన్ కాల్‌లను రికార్డ్ చేయదు. అయితే, ఫోన్ ట్యాప్ చేయడానికి ప్రభుత్వానికి ప్రత్యేక హక్కులు ఉన్నాయి. నిర్దిష్ట ప్రక్రియ కారణంగా, ప్రభుత్వం ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లో మాత్రమే దీన్ని చేయగలదు. ఎవరైనా మీ ఫోన్‌ని ట్యాప్ చేస్తే అది హక్కులను ఉల్లంఘిస్తుందని మీరు తెలుసుకోవాలి. 

ఆర్టికల్ 21 ఏం చెబుతుంది...?

భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 21 ప్రకారం, "చట్టం ద్వారా ఏర్పాటు చేయబడిన ప్రక్రియ ప్రకారం తప్ప ఏ వ్యక్తి తన జీవితాన్ని లేదా వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛను హరించకూడదు". 'వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ' అనే వ్యక్తీకరణలో 'గోప్యత హక్కు' ఉంటుంది. ఒక పౌరుడు తన వ్యక్తిగత గోప్యతను మరియు అతని కుటుంబం, విద్య, వివాహం, మాతృత్వం, పిల్లలను కనడం మరియు సంతానోత్పత్తి వంటి ఇతర విషయాలతో పాటుగా పరిరక్షించే హక్కును కలిగి ఉంటాడు. దీని కింద, మీ ప్రైవేట్ సంభాషణను ఎవరూ రికార్డ్ చేయలేరు. 

ఇండియన్ టెలిగ్రాఫ్ చట్టంలోని సెక్షన్ 5(2) కింద ఫోన్ ట్యాపింగ్ ప్రస్తావించబడింది. 1990లో మాజీ ప్రధాని చంద్రశేఖర్‌ ఫోన్‌ ట్యాపింగ్‌ ఉదంతంతో ఈ విషయం అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఫోన్ ట్యాంపింగ్ గోప్యత హక్కును ఉల్లంఘించడమేనని కోర్టు పేర్కొంది.

ప్రభుత్వం ఫోన్ ట్యాపింగ్ ఎప్పుడు చేయవచ్చు?

ఇండియన్ టెలిగ్రాఫ్ చట్టం ప్రకారం, ప్రభుత్వం కొన్ని పరిస్థితులలో మాత్రమే ఫోన్‌లను ట్యాప్ చేయడానికి అనుమతించబడుతుంది. సెక్షన్లు (1) మరియు (2) కింద పబ్లిక్ ఎమర్జెన్సీ లేదా పబ్లిక్ సేఫ్టీ ప్రయోజనం కోసం ప్రభుత్వం అలా చేయవచ్చు. ఇందుకోసం ప్రభుత్వం చాలా అనుమతులు తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. ఇలా ఎవరికైనా జరిగితే కోర్టును ఆశ్రయించే హక్కు కూడా వారికి ఉంది. 

ఎవరు చేస్తారు..?

రాష్ట్రాల పరిధిలో చూస్తే ఫోన్ ట్యాపింగ్ చేసే అధికారం పోలీసులకు ఉంటుంది. ఇక కేంద్రం పరిధిలో చూస్తే... ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరో, సెంట్ర‌ల్ బ్యూరో ఆఫ్ ఇన్వెస్టిగేష‌న్ (సీబీఐ), ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్ డైరెక్టరేట్ (ఈడీ), నార్కొటిక్స్ కంట్రోల్ బ్యూరో (ఎన్‌సీబీ), సెంట్ర‌ల్ బ్యూరో ఆఫ్ డైరెక్ట్ టాక్సెస్ (సీబీడీటీ), డైరెక్ట‌రేట్ ఆఫ్ రెవెన్యూ ఇంటెలిజెన్స్ (డీఆర్ఐ), రీసెర్చ్ అండ్ అనాల‌సిస్ వింగ్ (ఆర్ఏడ‌బ్ల్యూ), డైరెక్ట‌రేట్ ఆఫ్ సిగ్న‌ల్ ఇంటెలిజెన్స్‌, ఢిల్లీ పోలీస్ క‌మిష‌న‌రేట్‌ ఉన్నాయి.